مقدمه :
پیشرفت در صنایع غذایی و کشاورزی و استفاده از مواد افزودنی مختلف وجود وقوع آلودگی های اتفاقی در مراحل مختلف تولید وتوزیع مواد غذایی مسائل جدیدی را بوجود آورده که علی رغم مفید و موثر بودن برخی مواد و روشها در حفظ و نگهداری مواد غذایی در بسیاری از موارد مصرف بیش از حد این مواد اثرات سوء بر سلامتی جامعه دارد . همچنین مصرف برخی از مواد شیمیایی ،آنتی بیوتیکها ،داروها و هورمون ها در کشاورزی و دامپروری موجب بروز عوارض پیش بینی نشده درمحصولات تولیدی می گردد که نمونه آن بیماری جنون گاوی و یا آنفلونزای مرغی می باشد که سلامتی مصرف کنندگان را تهدید می کنند با توجه به این موارد ،کنترل و بازرسی واحدهای تولید و عرضه مواد غذایی از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد .
تعریف بازرسی ( مواد غذایی )
منظور از بازرسی : بازدید و بررسی وضعیت بهداشتی مراکز تهیه وتوزیع وفروش مواد غذایی و اماکن عمومی به منظور اعمال ضوابط ( بهداشت محیط ) و مواد غذایی است .
هدف کلی از بازرسی :
رعایت اصول و موازین بهداشتی در مراکز تهیه و توزیع و فروش مواد غذایی و وسائط نقلیه حامل آن و عرضه مواد غذایی سالم و بهداشتی در جهت ارتقاء سلامت جامعه
اهداف اختصاصی
الف :بازرسی از مراکز تهیه و توزیع و فروش مواد غذایی و وسایط حمل ونقل مواد غذایی
1- حصول اطمینان از رعایت اصول و موازین بهداشت فردی و عمومی در مراکز تهیه وتوزیع و فروش مواد غذایی
2- اطمینان از مطابقت وضعیت وسایط حامل مواد خوردنی ، آشامیدنی ، آرایشی و بهداشتی با ضوابط و آئین نامه های مربوطه
3- اعمال قوانین و مقررات مربوط به مراکز تهیه و توزیع و فروش مواد غذایی
4- ارائه آموزش های لازم به متصدیان و کارگران مراکز مذکور
ب - بازرسی به منظور کنترل مواد غذایی :
1- حصول اطمینان از عرضه مواد غذایی سالم و جلوگیری از عرضه مواد غذایی فاسد یامشکوک به فساد
2- حصول اطمینان از مطابقت وضعیت میکروبی و شمیمایی مواد غذایی با استاندارهای مربوطه
3- توقیف و نمونه برداری مواد غذایی مشکوک به فساد و جلوگیری از فساد و معدوم نمودن مواد غذایی
محل بازرسی : کلیه اماکنی که به نحوی در تولید ، نگهداری و توزیع وعرضه حمل ونقل مواد غذایی نقش دارند
می باشد از جمله انبارها ، سردخانه ها مراکز تهیه و توزیع و فروش مواد غذایی و آشپزخانه ها و وسائط نقلیه
شیوه های مختلف بازرسی از مراکز تهیه و توزیع و فروش مواد غذایی :
1- مراجعه به مراکز تهیه و توزیع مواد غذایی طبق برنامه مدون از پیش تعیین شده و کنترل مسائل بهداشتی و مواد غذایی و آموزش زمانی و مکانی
2- طرح تشدید کنترل بهداشتی اماکن ومراکز ( طرح ضربت )
3- اجرای گشت ویژه جهت برخورد با فروشندگان مواد غذایی به صورت دوره گردی
4- بازرسی در قالب اکیپ های مشترک با ارگانهای ذیربط از جمله بازرسی در قالب اکیپ فرمانداری بازدیدهای مشترک با شبکه دامپزشکی ، بازدید با اتحادیه های مختلف صنفی و ...
5- تغییر شیوه زندگی مردم از طریق تغذیه مناسب و بهداشتی
چالش های موجود در بازرسی از مراکز تهیه و توزیع و فروش موادغذایی و کنترل مواد غذایی
1- کمبود نیرو و ازدیاد مراکز تهیه وتوزیع مواد غذایی و وسایط حمل و نقل مواد غذایی
2- کمبود وسیله نقلیه جهت بازرسی
3- متناسب نبودن سر فصل آموزشی دانشگاهی با مسئولیت ها وبازرسی های بهداشتی
4- عدم اطلاع کافی متصدیان و کارگران مراکز و اماکن و همچنین جامعه از قوانین و مقررات جامعه
5- فقدان حق و حقوق مزایای بازرسی در مقایسه با سایر ارگانهایی که وظیفه بازرسی دارند.
6- تعداد مراکز بازرسی و دخالت در وظایف و مسئولیت های یکدیگر
7- وجود بعضی نارسایی ها در کنترل قاچاق مواد خوردنی ، آشامیدنی و آرایشی وبهداشتی
8- نداشتن وسایل ارتباطی ( بی سیم ،موبایل ، ... ) بازرسین با مراکز بهداشت
9- عدم حمایت قانونی از بازرسین بهداشت
10- کمبود امکانات آزمایشگاههای کنترل مواد غذایی
راه کارها
1- تامین خدمات پشتیبانی از جمله نیرو – وسیله نقلیه ، وسایل ارتباطی سریع و لوازم و تجهیزات آزمایشگاهی
2- تخصیص شعبه ویژه رسیدگی به تخلفات بهداشت محیط و مواد غذایی در دادگستری ها و یا رسیدگی خارج از نوبت به اینگونه پرونده ها
3- کنترل موثرتر جهت جلوگیری از ورود مواد غذایی قاچاق به کشور ونیز افزایش کیفیت کالاهای تولید داخل و توجه به بازاز پسندی آنها
4- برقراری حق بازرسی همانند سایر ارگانهای مشابه
5- استراد بخشی از جرایم ماخوذه از محل تخلفات بهداشتی به منظور تامین نیازهای آزمایشگاه وابزارلوازم کار
6- متناسب نمودن سرفصل های آموزشی دانشگاه ها با مسئولیت های بازرسی های بهداشتی مطابق شرح وظایف
7- افزایش میزان سهمیه ادامه تحصیلات پرسنل بهداشت محیط در مقاطع مختلف
----------------------
منبع: سایت مهندسی بهداشت محیط envi.ir